Dopuszczalna masa całkowita. Co musisz o niej wiedzieć?

Dopuszczalna masa całkowita określana jest skrótem DMC. Oznacza ona dopuszczalną masę całkowitą pojazdu poruszającego się po drogach. Warto jednak doprecyzować – pod skrótem DMC kryje się maksymalna masa, określona właściwymi warunkami technicznymi, jaką mogą posiadać konkretne typy pojazdów spotykanych na drogach w danym państwie. Dlaczego jest to tak istotne? 

Ponieważ w różnych krajach przepisy mogą być inne. Warto zatem zapoznać się z nimi jeszcze przed wjazdem do danego państwa. 

Na wskaźnik DMC składa się:

• masa własna gotowego do drogi pojazdu, bez pasażerów i ładunku,
• masa jego możliwego obciążenia (masa dopuszczalnego ładunku i pasażerów) zgodna z wartościami w homologacji.

Oznacza to, że DMC liczone jest jako suma wagi pojazdu, pasażerów i transportowanego ładunku. Suma DMC podlega badaniom homologacyjnym. Jest to szczególnie istotna informacja dla osób korzystających z aut dostawczych. Przekroczenie DMC w razie kontroli drogowej może Cię słono kosztować – nie wspominając o kolizji, która będzie prowadzić do poważnych konsekwencji. 

Zobacz także: Oznaczenia felg. Jak je czytać?

Dopuszczalna masa całkowita a prawo jazdy kat. B – co musisz wiedzieć?

Prawo jazdy kat. B to najpopularniejszy dokument upoważniający użytkowników ruchu drogowego do kierowania pojazdami samochodowymi. Są trzy powody, dla których musisz zwrócić uwagę na DMC w przypadku pojazdów. Należą do nich: 

• Kierowca z prawem jazdy kat. B może prowadzić auta o DMC do 3,5 tony (w tej granicy mieszczą się również SUV-y, pick-upy i mniejsze auta dostawcze),
• Przeładowanie samochodu (przekroczenie masy DMC z dowodu rejestracyjnego) grozi mandatem. Funkcjonariusz dodatkowo nie dopuści pojazdu do ruchu do momentu, w którym kierowca nie pozbędzie się nadbagażu, dostosowując tym samym pojazd do ustalonej normy DMC samochodu,
• Parkowanie na chodniku (parkowanie na chodniku możliwe jest wyłącznie przez pojazdy o masie DMC do 2,5 t.).

Na rynku znaleźć można mnóstwo aut o masie powyżej 3,5 tony, które sprzedawane są jako pojazdy osobowe lub dostępne do eksploatacji przy korzystaniu ze standardowego prawa jazdy kat. B. Należą do nich m.in. niektóre kampery, pick-up Ford F-150 czy Iveco Daily. Kierowca takiego pojazdu musi mieć prawo jazdy kat. C. W innym wypadku grozi mu wysoki mandat, gdyż będzie on traktowany jak osoba bez uprawnień do prowadzenia danego pojazdu. Więcej informacji na ten temat znajdziesz w dalszej części tego materiału.

Polecamy również: Czyszczenie plastików w samochodzie. Poradnik

Prawo jazdy kat. B zostało zgodnie z nowelizacją ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych rozszerzone o możliwość prowadzenia pojazdów o masie DMC do 4,25 tony – o ile jest to pojazd z napędem alternatywnym. Kierowca takiego pojazdu musi jednak mieć prawo jazdy przynajmniej od dwóch lat. 

Jaka jest dopuszczalna masa całkowita zespołu pojazdów?

Zespół pojazdów (zgodnie z art. 2 pkt 49 Ustawy Prawo o ruchu drogowym) to połączone ze sobą pojazdy wykorzystywane na drodze jako całość (nie dotyczy to jednak sytuacji, w której kierowca holuje drugie auto). Zespołem pojazdów nazywamy więc połączenia auta z przyczepą. 

Jaka jest dopuszczalna masa całkowita zespołu pojazdów? Musisz sięgnąć po dowód rejestracyjny, by poznać DMC. Co to znaczy? Konieczna jest weryfikacja oznaczeń w dowodzie rejestracyjnym samochodu i przyczepy. Przede wszystkim są to takie pozycje jak:

• F.2 – określająca dopuszczalną masę całkowitą pojazdu,
• F.3 – określająca dopuszczalną masę całkowitą zespołu pojazdów,
• O.1 – określająca maksymalną masę całkowitą przyczepy z hamulcem,
• O.2 – określająca maksymalną masę całkowitą przyczepy bez hamulca.

Jaka jest dopuszczalna masa całkowita samochodów ciężarowych i innych pojazdów?

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia szczegółowo określa maksymalną wartość DMC różnych rodzajów pojazdów. Na przykład, zgodnie z wytycznymi, pojazd ciężarowy czteroosiowy typu wywrotka może mieć DMC wynoszącą 34 tony, w sytuacji gdy jego oś napędowa jest wyposażona w koła bliźniacze albo pojedyncze z szerokimi oponami oraz zawieszeniem pneumatycznym.

Z kolei w przypadku pojazdu składowego zespołu pojazdów:

• masa przyczepy jednoosiowej (z wyjątkiem naczepy) nie może przekraczać 10 ton,
• jednoosiowej przyczepy z jedną osią centralną - 11 ton,
• dwuosiowej przyczepy (z wyjątkiem naczepy) - 18 ton,
• przyczepy o minimum trzech osiach (z wyjątkiem naczepy) - 24 ton.

Pojazd członowy o czterech osiach, składający się z dwuosiowego ciągnika siodłowego i dwuosiowej naczepy, ma dopuszczalną masę pojazdu wynoszącą maksymalnie 36 ton. DMC w Polsce zespołu pojazdów z 4 osiami, składającego się z dwuosiowego pojazdu samochodowego i dwuosiowej przyczepy nie może być większe niż 36 ton. Łączna masa całkowita pięcioosiowego zespołu pojazdów składającego się z pojazdu samochodowego o masie 40 ton, trzyosiowego ciągnika siodłowego oraz dwuosiowej lub trzyosiowej naczepy, służącego do transportu intermodalnego, nie może przekraczać 44 ton.

Niewiele osób zdaje sobie sprawę z konsekwencji przeciążenia dopuszczalnej masy całkowitej pojazdu. Wpływa to przede wszystkim negatywnie na komfort prowadzenia pojazdu i jego zachowanie podczas manewrów. Auto będzie wolniej reagować (szczególnie podczas skręcania), a jego droga hamowania będzie o wiele dłuższa. Warto zaznaczyć też, że niszczy to podzespoły eksploatacyjne, tj. hamulce, czy zawieszenie – w końcu zarówno klocki hamulcowe, jak i amortyzatory pracują wtedy z obciążeniem, do którego nie zostały przystosowane. Problem pojawi się także z oponami. Większy ciężar dociskając je do ziemi, spowoduje wzrost ciśnienia. To z kolei przełoży się na wartości jezdne i ich stan. 

Niebezpieczeństwo rośnie, gdy podczas jazdy pojawią się sytuacje kolizyjne lub zdarzy się wypadek. Nawet błyskawiczna reakcja kierowcy może nie przynieść zamierzonego i oczekiwanego skutku, co w efekcie doprowadzi do większego ryzyka zagrożenia. W skrajnych przypadkach ubezpieczyciel może też odmówić wypłacenia odszkodowania w momencie, w którym światło dzienne ujrzą dowody wskazujące na przekroczenie dopuszczalnej masy całkowitej pojazdu lub w chwili, gdy liczba pasażerów przekroczy liczbę miejsc wskazaną w dowodzie rejestracyjnym. Nie warto więc podejmować takiego ryzyka. 

Przeczytaj też: Aktywny wydech – co to jest i jak działa?

Od 1 stycznia 2022 roku, mandat za przekroczenie DMC może kosztować kierowcę nawet 5 tys. zł. Jeszcze do 31 grudnia 2021 roku, wykroczenie tego typu było karane mandatami o wartości między 20-500 zł. Tak niskie stawki były jednak wliczane przez przewoźników w ryzyko i nie zniechęcały ich przed przeładowywaniem samochodów. Warto także zwrócić uwagę na fakt, że auto może zostać niedopuszczone do dalszego ruchu, nim jego dopuszczalna masa całkowita nie zostanie doprowadzona do obowiązującego limitu. 

Wysokość mandatu zależy od tego, o ile została przekroczona DMC. W przypadku pojazdów, bądź zespołów pojazdów o DMC od 3,5 tony do 12 ton, których dopuszczalna masa całkowita została przekroczona o mniej niż 5%, możliwa kara wynosi 500 zł, jeśli natomiast została przekroczona o przynajmniej 25%, to mandat wzrasta do 5000 zł.

Kary w przypadku pojazdów i zespołów pojazdów o DMC powyżej 12 ton są jeszcze wyższe. Jeśli doszło do przekroczenia DMC o mniej niż 5%, to można otrzymać mandat w kwocie 1000 zł, a gdy przekroczenie DMC wynosi ponad 20%, to kara wzrasta do 10000 zł.

Wspomnieliśmy powyżej również o tym, że parkowanie na chodniku możliwe jest wyłącznie przez pojazdy o masie DMC do 2,5 t. (jeśli nie jest to zabronione znakami i kierowca został przy tym wystarczającą ilość miejsca dla pieszych). Parkowanie na chodniku pojazdem o wyższej masie całkowitej skutkuje mandatem w wysokości 100 zł i jednym punktem karnym.

Czy można przekroczyć DMC i nie otrzymać kary? 

Zgodnie z prawem przekroczenie DMC jest niedozwolone. W praktyce jednak zdarza się, że organy nadzoru, takie jak Inspekcja Transportu Drogowego, dopuszczają możliwość niewielkiego przekroczenia DMC, nie więcej jednak niż o 5%. Nie jest to jednak regułą i ewentualna tolerancja błędu pomiarowego zależy od indywidualnej oceny kontrolera, dlatego najlepiej stosować się ściśle do przepisów i nie przekraczać określonych prawnie wartości.

Przekroczona dopuszczalna masa całkowita pojazdu to ogromne ryzyko dla kierowcy, pasażerów i innych uczestników ruchu drogowego. Warto więc zadbać o to, by granica bezpieczeństwa została zachowana w standardach DMC samochodu. Konsekwencje finansowe lub prawne to tylko pewnego rodzaju wskazówka, jak duże problemy mogą pojawić się w przypadku kolizji lub wypadku. Zadbaj o siebie, swoich bliskich i innych ludzi korzystających z dróg publicznych, dostosowując auto do standardów.

Szukasz ubezpieczenia OC AC lub dodatkowych ubezpieczeń komunikacyjnych? Zabezpiecz się przed skutkami różnych nieprzewidzianych sytuacji i nie daj się zaskoczyć. W LINK4 czeka na Ciebie wiele propozycji, które możesz personalizować zgodnie z własnymi preferencjami. 

Sprawdź oferty ubezpieczeń NNW, Assistance oraz innych. Zwróć szczególną uwagę na 
Autocasco. To ubezpieczenie zapewniające szeroki zakres ochrony, które zabezpieczy Twój samochód m.in. przed skutkami kradzieży, wypadku, kolizji czy działania sił natury. W ramach AC możesz też wybrać sposób likwidacji szkody:

• ASO – naprawisz samochód w Autoryzowanej Stacji Obsługi,
• WARSZTAT – naprawisz wóz w warsztacie nieautoryzowanym,
• KOSZTORYS – otrzymasz odszkodowanie na podstawie wyceny szkody przez rzeczoznawcę i naprawisz pojazd we własnym zakresie.

Dodatkowo warianty Warsztat i ASO możesz rozszerzyć o opcję Auto zastępcze. Dzięki temu LINK4 zapewni Ci samochód zastępczy na czas do 7 dni, gdy Twoje auto ulegnie wypadkowi i będzie wymagać naprawy z AC.

Szczegółowe informacje o produktach, limitach i wyłączeniach, a także OWU dostępne są na stronie www.link4.pl.

Co wchodzi w skład DMC pojazdu? 

DMC, czyli dopuszczalna masa całkowita, obejmuje masę własną pojazdu (bez ładunku i pasażerów) gotowego do drogi oraz masę dopuszczalnego obciążenia osobami i ładunkiem, zgodne z wartościami w homologacji. Stanowi zatem sumę wagi pojazdu samochodowego, pasażerów i przewożonego ładunku.

Gdzie w dowodzie rejestracyjnym pojazdu można znaleźć informację o DMC w Polsce? 

W dowodzie rejestracyjnym informacja o DMC znajduje się w polu F.2.

Czym różni się DMC od masy własnej pojazdu? 

Masa własna pojazdu to jego rzeczywista waga w stanie gotowym do jazdy, ale bez pasażerów i ładunku. DMC, czyli dopuszczalna masa całkowita, to maksymalna, określona właściwymi warunkami technicznymi, masa pojazdu wraz z obciążeniem, czyli ładunkiem oraz pasażerami. DMC składa się z masy własnej oraz ładowności pojazdu. Masa własna stanowi zatem składową DMC.

Jakie są konsekwencje prawne i techniczne przekroczenia DMC wozu? 

Przekroczenie DMC pojazdu wiąże się z konsekwencjami prawnymi, takimi jak mandat, zatrzymanie dowodu rejestracyjnego, odholowanie pojazdu czy odmowa wypłaty odszkodowania przez ubezpieczyciela w razie kolizji. Poruszanie się pojazdem o przekroczonej dopuszczalnej masie całkowitej niesie też ze sobą wiele konsekwencji technicznych, w tym m.in. większe ryzyko uszkodzenia samochodu i infrastruktury drogowej, szybsze zużycie części i podzespołów w aucie, dłuższa droga hamowania i wzrost ryzyka wypadku.

Źródła:
1. Obwieszczenie Ministra Infrastruktury z dnia 29 lutego 2024 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia
https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20240000502/O/D20240502.pdf
2. Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym 
https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20011251371/U/D20011371Lj.pdf
3. Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym 
https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19970980602/U/D19970602Lj.pdf