Kiedy tramwaj ma pierwszeństwo? Wyjaśniamy!

Zasady poruszania się po polskich drogach określa ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz.U. z 2023 r. poz. 1047 z późn. zm.). Kiedy tramwaj ma pierwszeństwo? Praktycznie zawsze! Mówi o tym art. 26 ust. 2, który wyłącza pojazdy szynowe spod zasady prawej ręki, ustanowionej w art. 26. ust. 1. 

Mówiąc jednak bardziej precyzyjnie, to kiedy tramwaj należy przepuścić, uzależnione jest od rodzaju skrzyżowania. Jeżeli nie ma przed nim żadnych znaków informujących o kolejności przejazdu, to tramwaj zawsze ma pierwszeństwo. O jakie znaki informacyjne chodzi? Przede wszystkim o sygnalizację świetlną. Jeżeli ta występuje na skrzyżowaniu, kierowca powinien ruszać, kiedy nakazuje mu to sygnalizacja świetlna. Należy także przestrzegać zasad ustalanych przez znaki drogowe pionowe oraz poziome. 

Kto ma pierwszeństwo na rondzie? Tramwaj czy inny uczestnik ruchu drogowego?

Tutaj sprawa jest już bardziej skomplikowana, gdyż ruch na rondzie opisuje wiele przepisów. Są różne sytuacje i do czynienia można mieć z sygnalizacją świetlną. 

Zatem kiedy tramwaj ma pierwszeństwo na rondzie? Gdy pojazd szynowy zjeżdża ze skrzyżowania o ruchu okrężnym, samochody muszą ustąpić mu pierwszeństwa. Czy to jedyna sytuacja, gdy stosuje się pierwszeństwo tramwaju na rondzie? Nie, także pojazd szynowy znajdujący się na rondzie, zjeżdżający z niego, ale również wjeżdżający na skrzyżowanie o ruchu okrężnym bez znaku „ustąp pierwszeństwa” ma pierwszeństwo.

Kto ma pierwszeństwo na skrzyżowaniu z sygnalizacją świetlną? Tramwaj czy inny uczestnik ruchu

W przypadku skrzyżowań z sygnalizacją świetlną także są pewne wyjątki, kiedy tramwaj ma pierwszeństwo. Światło zielone oznacza, że jeżeli tramwaj skręca w lewo, a znajdujące się naprzeciwko auto skręca w prawo, to musi ono ustąpić pierwszeństwa pojazdowi szynowemu.

Tak, w określonych sytuacjach pieszy musi ustąpić pierwszeństwa pojazdowi szynowemu, także tramwajowi. Wynika to wprost z przepisów Prawa o ruchu drogowym (art. 13 ust. 1a). Zgodnie z nimi pieszy znajdujący się na przejściu dla pieszych ma pierwszeństwo przed pojazdem, ale wchodząc na nie – nie ma pierwszeństwa przed tramwajem.

Oznacza to, że jeśli pieszy dopiero zbliża się do torowiska i widzi nadjeżdżający tramwaj, powinien zatrzymać się i poczekać, aż pojazd przejedzie. Wynika to z faktu, że tramwaj porusza się po torach, ma znacznie dłuższą drogę hamowania i nie może zjechać na bok, by ustąpić pieszym.

Inaczej sytuacja wygląda, gdy pieszy znajduje się już na przejściu – wtedy ma pierwszeństwo także przed tramwajem. Motorniczy ma obowiązek zachować szczególną ostrożność i w razie potrzeby zatrzymać pojazd

Jak kierujący pojazdem powinien zachować się przy przystankach tramwajowych?

Tramwaj zatrzymuje się na przystankach, aby wypuścić pasażerów. W przeciwieństwie do autobusów nie ma on możliwości zjechania do zatoczki i często zatrzymuje się wprost na środku jezdni – wszystko zależy od projektu przystanku. Dlatego też często pasażerowie wysiadają wprost na jezdnię. Gdy do przystanku bez tzw. wysepki dla wysiadających zbliża się tramwaj, kierowca samochodu musi zachować szczególną ostrożność. A po zatrzymaniu się pojazdu szynowego, także powinien się zatrzymać i umożliwić pasażerom bezpieczne przejście na chodnik. Mówi o tym art. 26 ust. 6. ustawy Prawo o ruchu drogowym.

Kiedy należy ustąpić pierwszeństwa tramwajowi jadącemu w tym samym kierunku?

Zgodnie z art. 16 ust. 6 ustawy Prawo o ruchu drogowym: “Kierujący pojazdem znajdującym się na części jezdni, po której jeżdżą pojazdy szynowe, jest obowiązany ustąpić miejsca nadjeżdżającemu pojazdowi szynowemu”. Co to oznacza? W wielu miastach tory tramwajowe przebiegają po drodze, którą także poruszają się samochody osobowe. W takim przypadku kierowca ma obowiązek ustąpienia miejsca nadjeżdżającemu tramwajowi. Pamiętaj, że przy zmianie pasa musisz ustąpić pierwszeństwa pojazdom na nim się znajdującym. Dlatego też manewr taki trzeba zaplanować z wyprzedzeniem, aby nie spowodować zagrożenia na drodze.

Gdy tramwaj wyjeżdża z pętli lub zajezdni, to włącza się do ruchu. Dlatego też musi ustąpić pierwszeństwa innym pojazdom. Pamiętaj o tym, gdy następnym razem spotkasz tramwaj na swojej drodze.

Sprawdź również: Kierowanie ruchem przez policjanta. 7 sygnałów, które musisz znać

Ponieważ w zderzeniu z tramwajem, samochód osobowy, a tym bardziej rowerzysta czy motorowerzysta, nie mają zbyt dużych szans, należy ściśle przestrzegać zasad pierwszeństwa tramwaju na jezdni. 

Samochód osobowy waży najczęściej nie więcej niż 2 tony, natomiast tramwaj dziesięć razy więcej. Także droga hamowania na szynach jest znacznie dłuższa niż w przypadku zwykłego auta. Do tego tramwaje wykonane są ze stali oraz innych wytrzymałych materiałów. Natomiast samochody są tak konstruowane, by pochłaniały energię uderzenia. Nietrudno wyobrazić sobie skutki zderzenia tych dwóch pojazdów. Osoby podróżujące samochodem osobowym mogą po prostu takiego zderzenia nie przeżyć. 

Poza tym kolizja z tramwajem może spowodować duże straty materialne. Chodzi tutaj o infrastrukturę, gdy na przykład pojazd wypadnie z szyn lub się przewróci. Koszty naprawy, jeśli wina będzie po stronie kierującego samochodem, pokryje Twoje ubezpieczenie OC, jednak nic nie zwróci Ci straconego czasu oraz nerwów, jakie wiążą się z tego rodzaju wypadkiem. Zablokowane skrzyżowanie, podnoszenie tramwaju oraz związane z tym utrudnienia w ruchu wynikające z Twojej winy nie są miłym doświadczeniem. 

Pamiętaj także, że tramwajem zazwyczaj podróżuje duża liczba osób. W razie kolizji, której Ty będziesz sprawcą, możesz zostać pozwany o odszkodowanie, zwrot kosztów leczenia, lub rehabilitacji. Uchroni Cię przed tym tylko ważne OC. W trakcie zderzenia, pasażerowie tramwaju mogą złamać rękę lub nogę oraz odnieść inne obrażenia. Jeżeli zostanie wezwana policja, a funkcjonariusz stwierdzi, że ktoś jest ranny, otrzymasz mandat.

Dlatego też warto wiedzieć, kiedy ustąpić pierwszeństwa tramwajowi, by uniknąć wszystkich wyżej opisanych kłopotów. Zniszczony samochód, stres oraz wysoki mandat to tylko niektóre z nich. Możesz stracić zdrowie lub życie, lub – co gorsza – może to spotkać kogoś z Twoich bliskich. Znajomość przepisów ruchu drogowego może Cię przed tym uchronić.

Zobacz: Czym jest zasada prawej ręki i kiedy ją stosować?

Nasz krótki poradnik powinien rozwiać wszelkie wątpliwości na temat tego, czy tramwaj ma pierwszeństwo na rondzie, skrzyżowaniu równorzędnym, czy też, gdy wyjeżdża z zajezdni. Po jego lekturze nie powinieneś mieć już problemów z ustaleniem pierwszeństwa pojazdu szynowego.

Pamiętaj także, że w LINK4 możesz wykupić ubezpieczenie OC samochodu lub dobrowolną ochronę, np. Autocasco, NNW oraz Assistance. Na stronie LINK4 porównasz interesujące Cię ubezpieczenia i wybierzesz najkorzystniejsze dla Ciebie. Pamiętaj, że niezależnie od tego, jak bardzo uważasz na drodze, może wydarzyć się wypadek z winy innych kierowców. Warto być przygotowanym na taką okoliczność.

Sprawdź kalkulator OC, aby obliczyć wysokość składki. 

Jak kupić ubezpieczenie w LINK4? Możesz zrobić to w jeden z 3 sposobów:

• online – dzięki naszemu kalkulatorowi ubezpieczeń, 
• telefonicznie – dzwoniąc pod numer 22 444 44 23, 
• stacjonarnie – u agenta współpracującego z LINK4. 

Szczegółowe informacje o produktach, limitach i wyłączeniach, a także OWU dostępne są na stronie www.link4.pl.

Kiedy tramwaj ma bezwzględne pierwszeństwo przed innymi pojazdami na skrzyżowaniu?

Tramwaj ma bezwzględne pierwszeństwo na skrzyżowaniach równorzędnych, czyli takich, gdzie nie ma znaków określających kolejność przejazdu. W takiej sytuacji zawsze należy go przepuścić – niezależnie od kierunku, z którego nadjeżdża.

Czy tramwaj wjeżdżający na rondo ma pierwszeństwo, czy musi ustąpić pojazdom już na nim się znajdującym?

Jeśli nie ma znaku „ustąp pierwszeństwa”, tramwaj wjeżdżający na rondo ma pierwszeństwo. Natomiast gdy znak ten występuje lub gdy ruch reguluje sygnalizacja świetlna, tramwaj stosuje się do zasad tak jak inne pojazdy.

W jakich sytuacjach tramwaj jest traktowany jak każdy inny pojazd i musi ustąpić pierwszeństwa?

Tramwaj musi ustąpić pierwszeństwa, gdy ruch reguluje sygnalizacja świetlna lub gdy znaki drogowe wyraźnie wskazują pierwszeństwo dla innych pojazdów. Dotyczy to też sytuacji, gdy tramwaj wyjeżdża z zajezdni lub pętli.

Kiedy samochód jadący na wprost musi ustąpić pierwszeństwa tramwajowi, który ma zielone światło i skręca?

Gdy oba pojazdy mają zielone światło, samochód jadący na wprost musi ustąpić pierwszeństwa tramwajowi, jeśli ten skręca w lewo – to wyjątek wynikający z zasad ruchu pojazdów szynowych na skrzyżowaniu z sygnalizacją świetlną.

Źródło:
1. Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym (Dz.U. z 2023 r. poz. 1047 z późn. zm.)
https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19970980602/U/D19970602Lj.pdf