Niezbędne informacje pozwalające na zidentyfikowanie kierowcy oraz wskazanie, jakie są jego uprawnienia dotyczące kierowania pojazdem - do tego właśnie służy prawo jazdy. Oznaczenia na tym dokumencie mogą jednak modyfikować status kierowcy.

Spis treści:
1. Prawo jazdy. Oznaczenia i inne informacje
2. Oznaczenia na prawie jazdy – lista
3. Oznaczenia w prawie jazdy. Podsumowanie

Bez prawa jazdy nie masz uprawnień do kierowania pojazdem. To dokument, który powinien być przedmiotem szczególnej troski każdego kierowcy. Warto przyjrzeć się bliżej tematyce prawa jazdy i sprawdzić, co tak naprawdę mówi ono o Twoich uprawnieniach. Sprawdź, jakie oznaczenia w prawo jazdy mogą zmienić Twój status jako kierowcy. Warto je poznać!

Prawo jazdy. Oznaczenia i inne informacje

Oznaczenia prawa jazdy pod postacią kategorii odnoszą się do tego, na kierowanie jakimi pojazdami uprawnienia ma właściciel dokumentu. W przypadku samochodów osobowych jest to oczywiście B. Mogą to być jednak też A1, gdy masz uprawnienia do kierowania motocyklem, D – na autobusy, CE lub C1E – na pojazdy ciężarowe oraz T – na traktory. 

Zresztą – listę wszystkich kategorii znajdziesz na odwrocie swojego prawa jazdy – wraz z grafiką, która ułatwi Ci rozszyfrowanie danej kategorii. Bardzo istotne zapiski w prawie jazdy odnoszą się także do tego, jaki organ wydał dany dokument. Ogromnie istotny jest także sam numer prawa jazdy.

Oznaczenia na prawo jazdy to jednak nie tylko kategorie i inne powyższe dane. Znajdziesz tam także rozmaite dodatkowe kody, które… nie są już wyjaśnione na samym dokumencie. Wpisane oznaczenia w prawo jazdy mogą jednak mieć ważne konsekwencje dla każdego kierowcy. Warto się im przyjrzeć nieco bliżej.

Zobacz również: Prawo jazdy na motocykl – wszystko, co musisz o nim wiedzieć

Oznaczenia na prawie jazdy – lista

Oznaczenia w prawie jazdy mogą odnosić się do wielu kwestii. Dodatkowe kody możesz znaleźć w polu oznaczonym liczbą 12 – poświęconym ograniczeniom. Warto je podzielić na kategorie i przyjrzeć się im bliżej.

Grupa 01 – dla osób z wymaganą korektą lub ochroną wzroku

Oznaczenia prawa jazdy dla osób z problemami ze wzrokiem to:

• 01.01 – kiedy do jazdy potrzebne są okulary;

• 01.02 – gdy kierowca musi mieć soczewki kontaktowe;

• 01.03 – jeżeli do jazdy potrzebne są okulary ochronne;

• 01.04 – gdy kierowca powinien mieć szkła przyciemnione,

• 01.05 – jeżeli podczas jazdy wymagana jest przepaska na oko,

• 01.06 – gdy do jazdy potrzebne są okulary lub soczewki kontaktowe.

Grupa 02 – dla osób z wymaganą korektą słuchu

Niekiedy do prowadzenia pojazdem potrzebne są narzędzia wspierające słuch. Oznaczenia w prawie jazdy, które na to wskazują to:

• 02.01 – gdy wymagany jest aparat słuchowy jednouszny,

• 02.02 – jeżeli potrzebny jest obuuszny aparat słuchowy.

Grupa 03 – dla osób, które potrzebują protezy do jazdy

Jeżeli kierowca musi mieć protezę lub szynę ortopedyczną kończyn, w prawie jazdy pojawiają się oznaczenia:

• 03.01 – gdy trzeba protezy lub szyny ortopedycznej kończyny górnej,

• 03.02 – jeżeli wymagana jest proteza lub szyna ortopedyczna kończyny dolnej.

Grupa 05 – ograniczenia korzystania z pojazdu

Kierowca może mieć nałożone na siebie rozmaite ograniczenia, które wpływają na jego prawo jazdy. Oznaczenia stosowane w takiej sytuacji to:

• 05.01 – gdy kierowca może jeździć wyłącznie w godzinach dziennych,

• 05.02 – gdy kierowca może poruszać się wyłącznie w obrębie określonego obszaru administracyjnego,

• 05.03 – jeżeli kierowca może poruszać się wyłącznie bez pasażerów,

• 05.04 – dla kierowców, którzy mogą poruszać się z prędkością nie większą niż określony limit,

• 05.05 – gdy kierowca może jeździć tylko w towarzystwie osoby posiadającej prawo jazdy,

• 05.06 – jeżeli kierowca nie ma prawa ciągnąć przyczepy,

• 05.07 – gdy kierowca nie ma prawa wjeżdżać na autostrady,

• 05.08 – jeżeli autor ma kategoryczny zakaz spożywania alkoholu.

Grupa 10 i 15 – gdy wymagane są zmiany w zakresie zmiany biegów lub sprzęgła

Może się zdarzyć, że oznaczenia na prawie jazdy odnoszą się do kwestii technicznych związanych ze skrzynią biegów lub sprzęgłem. Takie oznaczenia to:

• 10.01 – gdy auto musi mieć ręczną zmianę biegów,

• 10.02 – jeżeli samochód nie może mieć pedału sprzęgła (albo dźwigni ręcznej dla prawa jazdy kategorii AM, A1, A2 i A),

• 10.03 – jeżeli kierowca może jeździć autem, ze zmianą biegów sterowaną elektronicznie,

• 10.04 – gdy wymagana jest modyfikacja dźwigni zmiany biegów,

• 10.05 – gdy nie można zastosować przekładni dodatkowej w pojeździe,

• 15.01 – jeżeli wymagana jest zmodyfikowana dźwignia zmiany biegów,

• 15.02 – gdy potrzebne jest sprzęgło sterowane ręcznie,

• 15.03 – jeśli sprzęgło w pojeździe musi być automatyczne,

• 15.04 – w sytuacji, gdy wymagany jest składany lub odkręcany pedał sprzęgła za przegrodą.

Grupa 20 – dla modyfikacji w układzie hamulcowym

Oznaczenia na prawie jazdy mogą odnosić się także do kwestii związanych z układem hamowania. Tak będzie w przypadku kodów:

• 20.01 – gdy potrzebny jest zmodyfikowany pedał hamulca,

• 20.02 – jeśli pedał hamulca ma być powiększony,

• 20.03 – jeżeli pedał hamulca ma być dostosowany do obsługi lewą stopą,

• 20.04 – jeżeli pedał hamulca ma być przystosowany pod całą stopę,

• 20.05 – gdy w aucie niezbędny jest wychylny pedał hamulca,

• 20.06 – jeżeli hamulec roboczy ma być ręcznie sterowany,

• 20.07 – wskazujący na maksymalne użycie wzmocnionego hamulca roboczego,

• 20.08 – co wskazuje na maksymalne użycie hamulca awaryjnego zintegrowanego z hamulcem roboczym,

• 20.09 – gdy potrzebny jest zmodyfikowany hamulec postojowy,

• 20.10 – jeśli hamulec postojowy ma być elektrycznie sterowany,

• 20.11 – dla auta z nożnym hamulcem postojowym,

• 20.12 – jeśli potrzebny jest składany lub odkręcany pedał hamulca za przegrodą,

• 20.13 – gdy auto ma mieć hamulec obsługiwany kolanem,

• 20.14 – jeśli pojazd powinien mieć elektrycznie sterowany hamulec roboczy.

Grupa 25 – dla modyfikacji w zakresie układu przyspieszenia

Może się zdarzyć, że prawo jazdy wskazuje na wymagane modyfikacje układu przyspieszenia. Takie kody to

• 25.01 – gdy potrzebny jest zmodyfikowany pedał przyspieszenia,

• 25.02 – jeżeli pedał przyspieszenia ma być przystosowany pod całą stopę,

• 25.03 – gdy pedał przyspieszenia ma być wychylny,

• 25.04 – jeśli przyspieszenie ma być sterowane ręcznie,

• 25.05 – gdy przyspieszenie ma być sterowane kolanem,

• 25.06 – gdy auto ma mieć  serwoprzyspieszacz (w tym elektroniczny, pneumatyczny),

• 25.07 – jeżeli pedał przyspieszenia ma być po lewej stronie pedału hamulca,

• 25.08 – gdy pedał przyspieszenia ma być po lewej stronie,

• 25.09 – jeżeli w pojeździe ma być składany lub odkręcany pedał przyspieszenia za przegrodą.

Grupa 30 – dla modyfikacji układów hamowania i przyspieszania

Jeżeli w aucie mają pojawić się modyfikacje zarówno dla układu hamowania, jak i przyspieszania, zastosowane oznaczenia prezentują się następująco:

• 30.01 – gdy w aucie mają być pedały równoległe,

• 30.02 – jeżeli pedały powinny być na tym samym lub prawie na tym samym poziomie,

• 30.03 – gdy potrzebne są przesuwne pedały hamowania i przyspieszenia,

• 30.04 – dla auta, w którym mają występować pedały hamowania i przyspieszenia z przesuwem i szyną,

• 30.05 – jeżeli pojazd ma mieć składane lub odkręcane pedały hamowania i przyspieszenia,

• 30.06 – dla pojazdów z wypiętrzoną podłogą,

• 30.07 – gdy z boku pedału hamulca ma być przegroda,

• 30.08 – jeśli potrzebna jest przegroda na protezę lub szynę z boku pedału hamulca,

• 30.09 – gdy wymagana jest przegroda pod pedałami hamowania i przyspieszenia,

• 30.10 – jeśli trzeba zadbać o podparcie pięty lub nogi,

• 30.11 – gdy niezbędne jest  elektryczne sterowanie hamowaniem i przyspieszaniem.

Grupa 35 – wymagające modyfikacji urządzeń sterowania

Jeśli w aucie mają być zastosowane modyfikacje np. przełączników świateł, wycieraczek, kierunkowskazów czy klaksonu, stosowane są następujące oznaczenia:

• 35.01 – gdy w aucie stosowane są  urządzenia sterowania obsługiwane bez negatywnego wpływu na kierowanie i obsługę,

• 35.02 – jeśli auto ma mieć urządzenia sterowania obsługiwane bez konieczności puszczenia kierownicy i akcesoriów,

• 35.03 – dla aut, w których urządzenia sterowania obsługiwane bez konieczności puszczenia kierownicy i akcesoriów lewą ręką,

• 35.04 – jeśli w aucie urządzenia sterowania są obsługiwane bez konieczności puszczenia kierownicy i akcesoriów prawą ręką,

• 35.05 – gdy urządzenia sterowania obsługiwane są bez konieczności puszczenia kierownicy i akcesoriów ze wspólnymi mechanizmami hamowania i przyspieszenia.

Grupa 40 – zmiany w układzie kierowniczym

Jeżeli uprawnienia do kierowania pojazdem wskazuje ograniczenia dotyczące modyfikacji w układzie kierowniczym, stosowane są następujące oznaczenia:

• 40.01 – gdy potrzebny jest  zwykły układ kierowniczy ze wspomaganiem,

• 40.02 – jeśli niezbędny jest układ kierowniczy z aktywnym wspomaganiem,

• 40.03 – gdy wymagany jest układ kierowniczy z systemem rezerwowym (sprzężeniem zwrotnym),

• 40.04 – jeśli potrzebna jest wydłużona kolumna kierownicy,

• 40.05 – gdy musi być zastosowana zmodyfikowana kierownica (grubszy lub cieńszy przekrój koła kierownicy, kierownica o mniejszej średnicy),

• 40.06 – jeśli w aucie ma być wychylne koło kierownicy,

• 40.07 – jeśli niezbędne jest pionowe koło kierownicy,

• 40.08 – gdy potrzebne jest poziome koło kierownicy,

• 40.09 – jeśli w aucie ma być zastosowane kierowanie nożne,

• 40.10 – gdy konieczny jest alternatywny system kierownicy (drążek),

• 40.11 – jeśli musi pojawić się gałka na kierownicy,

• 40.12 – gdy wymagana jest szyna ortopedyczna ręki na kole kierownicy,

• 40.13 – jeśli potrzebna jest modyfikacja ze stawem szynowym.

Grupa 42 i 43 – dla modyfikacji lusterek lub fotela kierowcy

Może się zdarzyć, że ograniczenia dotyczą modyfikacji lusterek lub fotela. Tak będzie w przypadku:

• 42.01 – gdy potrzebne jest zmodyfikowane zewnętrzne lusterko prawe lub lewe,

• 42.02 – jeśli zewnętrzne lusterko ma być na wysięgniku,

• 42.03 – gdy potrzebne jest dodatkowe zewnętrzne lusterko pozwalające na obserwację ruchu,

• 42.04 – jeśli niezbędne jest  panoramiczne wewnętrzne lusterko,

• 42.05 – gdy wymagane jest lusterko do obserwacji martwych pól,

• 42.06 – jeśli potrzebne jest elektrycznie sterowane zewnętrzne lusterko (lusterka);

• 43.01 – gdy  fotel kierowcy ma być na dobrej wysokości obserwacyjnej i w normalnej odległości od kierownicy i pedałów,

• 43.02 – jeśli fotel kierowcy powinien być dostosowany do kształtu ciała,

• 43.03 – gdy  fotel kierowcy ma być z oparciem bocznym stabilizującym pozycję,

• 43.04 – jeśli fotel kierowcy ma mieć podłokietnik,

• 43.05 – gdy niezbędne są wydłużone szyny prowadzące fotela kierowcy,

• 43.06 – jeśli potrzebny jest zmodyfikowany pas bezpieczeństwa,

• 43.07 – gdy niezbędny jest pas bezpieczeństwa szelkowy.

Grupa 44 – dla modyfikacji motocykli i motorowerów

Jeżeli ograniczenia odnoszą się do prawa jazdy na motocykle i motorowery, możesz spotkać się z następującymi kodami:

• 44.01 – gdy wymagany jest hamulec z pojedynczym sterowaniem,

• 44.02 – jeśli potrzebny jest zmodyfikowany hamulec ręczny,

• 44.03 – gdy wymagany jest zmodyfikowany hamulec nożny,

• 44.04 – jeśli potrzebna jest zmodyfikowana rączka przyspieszenia,

• 44.05 – gdy niezbędna jest ręczna zmiana biegów i ręczne sprzęgło,

• 44.06 – jeżeli pojazd ma mieć zmodyfikowane lusterko (lusterka) wsteczne,

• 44.07 – gdy wymagane jest zmodyfikowane wskaźniki kontrolne (kierunkowskazy, lampy hamulca),

• 44.08 – jeśli wysokość siedzenia ma pozwolić kierowcy na oparcie dwóch stóp na ziemi jednocześnie w pozycji siedzącej.

Pozostałe oznaczenia

W dokumencie mogą pojawić się także inne oznaczenia. Wśród nich znajdziesz kody:

• 45 – dla motocykli wyłącznie z koszem,

• 50 lub 51 – dla określonego pojazdu (poprzez kod VIN lub tablice rejestracyjna),

• 70 lub 71 – dotyczące wymiany lub wtórnika prawa jazdy,

• 72, 73, 74, 75, 76 77, 78, 79 – dotyczące szczególnych specyfikacji pojazdów, na które wydane zostało uprawnienia,

• 95, 96 – wymagające posiadania odpowiednich kwalifikacji zawodowych lub dodatkowych uprawnień,

• 101 – wymagające dodatkowego oznakowania pojazdu,

• 102, 103, 104, 105 – dotyczące specyficznych form wymiany prawa jazdy,

• 106 – dotyczące zakazu w zakresie kat. B przy posiadaniu kat. C1, C, D1 lub D,

• 107 – dotyczące wymogu dostosowania pojazdu do rodzaju schorzenia.

Przeczytaj także: Czy trzeba mieć przy sobie prawo jazdy lub inne dokumenty podczas kontroli?

Oznaczenia w prawie jazdy. Podsumowanie

Jak widzisz – patrząc na prawo jazdy, oznaczenia to bardzo szeroka kategoria kodów, które wskazują na szereg ograniczeń związanych z prowadzeniem pojazdu. Nawet niewielki kod na dokumencie może zdecydowanie modyfikować uprawnienia kierowcy. Pamiętaj o tym, że takie oznaczenia mogą być sprawdzane np. przez policję podczas kontroli drogowej.

W dokumencie tym znajduje się także data jego ważności. Po wpisaniu takiego oznaczenia na prawo jazdy masz świadomośc, kiedy należy złożyć wniosek o wydanie nowego dokumentu. Warto trzymać się tego terminu – aby nie zdarzyła się sytuacja, w której przez jakiś czas nie będziesz mieć uprawnienia do kierowania pojazdem.

Gdy mowa o terminach, których powinien przestrzegać każdy kierowca – na pewno należy wspomnieć także o dacie ważności OC. Pamiętaj, że każdy pojazd powinien mieć ważne ubezpieczenie. Dzięki temu – w przypadku, gdy będziesz sprawcą kolizji – poszkodowany będzie mógł liczyć na odszkodowanie z Twojego ubezpieczenia.

Zapoznaj się z bogatą ofertą ubezpieczeń LINK4 i wypróbuj kalkulator OC, aby obliczyć składkę. Pamiętaj o tym, że aby zapewnić sobie bezpieczną podróż, zdecydowanie warto rozszerzyć ochronę ubezpieczeniową – np. o Autocasco czy pakiet Assistance.

Szczegółowe informacje o produktach, limitach i wyłączeniach, a także OWU dostępne są na stronie www.link4.pl